Działalność „Komitetu Opieki” na rzecz polskich zesłańców politycznych i ich rodzin w pierwszej połowie XIX wieku
cytuj
pobierz pliki
RIS BIB ENDNOTEDziałalność „Komitetu Opieki” na rzecz polskich zesłańców politycznych i ich rodzin w pierwszej połowie XIX wieku
Wybierz format
RIS BIB ENDNOTEData publikacji: 2024
Prace Historyczne, 2024, Numer 151 (1), s. 31-51
https://doi.org/10.4467/20844069PH.24.004.20403Autorzy
Działalność „Komitetu Opieki” na rzecz polskich zesłańców politycznych i ich rodzin w pierwszej połowie XIX wieku
Among many charitable initiatives undertaken in Podolia in the period between the national uprisings that were to benefit the Polish political exiles and their families was the informal “Care Committee”, also known as “Charity Work” or “Siberia Campaign”, organised by Róża Sobańska, Ksawera Grocholska, Eliza Brzozowska, Tekla Bołsunowska and Zygmunt Szczęsny Feliński. It is an important example of a well-organised charity project that operated over a very long period of time and positively affected not only the Polish exiles in Siberia but also many who stayed in the country and were persecuted for their patriotic attitude. The aim of this article is to offer a new perspective on said organisation, expanding on the previous historiographic research in order to highlight the scope and impact of this charitable undertaking amongst the Polish community on the both sides of the Ural Mountains in the period between the national uprisings.
Biblioteka Jagiellońska, rkps 7842 IV
Biblioteka Narodowa, rkps IV 10102, III 10103
Biblioteka Polska w Paryżu, sygn. 1589
Gosudarstvennyy arkhiv Rossiyskoy Federatsii [Państwowe Archiwum Federacji Rosyjskiej w Moskwie], Fond 109, op. 24, delo 240, 349
Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu, sygn. 807, 1109
Natsional’na biblioteka Ukrayiny imeni V.I. Vernads’koho [Biblioteka Narodowa Ukrainy im. W. Wernadskiego w Kijowie], Fond 237, op. 1, nr 1–381
Redakcja Polskiego Słownika Biograficznego, K. Rolle, Grocholska Ksawera (1807–1872) (biogram nieopublikowany, cyt. na prawach rękopisu)
Tsentral’nyy derzhavnyy istorychnyy arkhiv Ukrayiny, m. Kyyiv [Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy w Kijowie], Fond 238, op. 1, spr. 26, 37
Tsentral’nyy derzhavnyy istorychnyy arkhiv Ukrayiny, m. Kyyiv [Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy w Kijowie], Fond 1271, op. 3, spr. 108–136
Czetwertyński-Światopełk W., Na wozie i pod wozem (1837–1917). Wspomnienia z lat ubiegłych wnukom i wnuczkom opowiedziane, Poznań 1939.
Feliński Z.S., Listy świętego do matki Ewy z Wendorffów Felińskiej z lat 1838–1860, Warszawa–Teresin 2012.
Lipkowski L., Moje wspomnienia 1849–1912, Kraków 1913.
Pamiętniki Xawery z Brzozowskich Grocholskiej, oprac. Z.S. Feliński, Kraków 1894.
Sabiński J.G., Dziennik syberyjski, przyg. do druku W. Śliwowska, R. Śliwowski, przedm. i oprac. J. Trynkowski, t. 1–3, Warszawa 2009.
Sacrum Poloniae millennium. Rozprawy, szkice, materiały, historyczne, t. 2, Rzym 1955.
Trynkowski J., Woltanowski A., Antonilli Roszkowskiej „Modlitewnik syberyjski”, „W Drodze” 1989, nr 2, s. 102–106.
Zaleski B., Z Orenburga. Listy […] podane przez K. [W. Kalinkę], „Przegląd Polski” 1881, t. 2, z. 10, s. 3–59; z. 11, s. 213–73.
Bruchnalska M., Brzozowska Eliza (zm. 1857) [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 3, Kraków 1937, s. 58.
Caban W., Z Orenburga do Paryża. Bronisław Zaleski 1820–1880, Kielce 2006.
Czartkowski A., Opiekunki Sybiru, „Bluszcz” 1930, nr 48, s. 11–13.
Dębicki L., Portrety i sylwetki z dziewiętnastego stulecia, t. 1, Kraków 1905.
Domańska-Nogajczyk M., Wójcik T., Listy Tekli Bołsunowksiej i Róży Sobańskiej jako źródło do badania postaw patriotycznych ziemianek z Podola [w:] Polskie dziewiętnastowieczne pamiętniki i listy z Ziem Zabranych. Rola i miejsce w badaniach historycznych, red. W. Caban, L. Michalska-Bracha, Warszawa 2017, s. 501–519.
Domańska-Nogajczyk M., Wójcik T., O listach i pamiętnikach polskich autorów z Ziem Zabranych z lat 1795–1918 w zbiorach Centralnego Państwowego Historycznego Archiwum Ukrainy w Kijowie, „Wrocławskie Studia Wschodnie” 2015, t. 19, s. 199–219.
Janicki M., Dzieje Polaków na Syberji, Kraków 1928.
Jędrychowska B., Polscy zesłańcy na Syberii. Działalność pedagogiczna, oświatowa i kulturalna (1830–1883), Wrocław 2000.
Kalinka W., Z Syberyi, „Przegląd Polski” 1881, R. 15, z. 9, s. 406–455.
Kudela-Świątek W., Archiwum tzw. „Kampanii Sybirskiej” działającej w II połowie XIX w. na rzecz polskich zesłańców politycznych i ich rodzin [w:] Losy Polaków na Wschodzie w XIX–XX wieku, t. 2: Przemieszczenia, przesiedlenia, przyjazdy, powroty i ucieczki, red. J. Kita, W. Marciniak, Łódź 2020, s. 25–50.
Kudela-Świątek W., Spuścizna korespondencyjna hrabiny Ksawery z Brzozowskich Grocholskiej (1807–1872), „Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” 2022, nr 1, s. 35–56.
Śliwowska W., Historyczne peregrynacje. Szkice z dziejów Polaków i Rosjan w XIX wieku, Warszawa 2012.
Śliwowska W., Kobiety w ruchu pomocy zesłańcom polskim na Syberii w pierwszej połowie XIX wieku [w:] Kobieta i społeczeństwo na ziemiach polskich w XIX wieku, t. 1, red. A. Żarnowska, A. Szwarc, Warszawa 1995, s. 147–158.
Śliwowska W., Sobańska Róża (1798–1880) [w:] Polski Słownik Biograficzny, t. 39, Kraków 1999–2000, s. 414.
Informacje: Prace Historyczne, 2024, Numer 151 (1), s. 31-51
Typ artykułu: Oryginalny artykuł naukowy
Tytuły:
Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Polska
Publikacja: 2024
Status artykułu: Otwarte
Licencja: CC BY
Finansowanie artykułu:
Udział procentowy autorów:
Informacje o autorze:
Korekty artykułu:
-Języki publikacji:
PolskiLiczba wyświetleń: 203
Liczba pobrań: 66